โดยเหตุที่การคำนวณภาษีมูลค่าเพิ่มที่ต้องเสียจะเกี่ยวข้องทั้งทางด้านผลผลิตที่ขายได้และทางด้านวัตถุดิบที่ซื้อมาใช้ในการผลิต จึงจำเป็นต้องมีการกำหนดให้จัดทำรายงานสินค้าและวัตถุดิบ เพื่อควบคุมยอดสินค้าที่ผลิตได้และที่ขายไปรวมทั้งยอดวัตถุดิบที่ซื้อมาและที่ใช้ไปให้ถูกต้องตามความจริง ในกรณีประกอบกิจการเป็นผู้ผลิตก็มีหน้าที่ต้องจัดทำทั้งรายงานสินค้าและรายงานวัตถุดิบ (แยกจากกัน) แต่ในกรณีประกอบธุรกิจประเภทซื้อมาขายไปหรือพ่อค้าคนกลางซึ่งไม่มีวัตถุดิบเข้ามาเกี่ยวข้อง ในกรณีนี้ก็มีหน้าที่จัดทำเฉพาะรายงานสินค้าเท่านั้น สำหรับผู้ประกอบกิจการให้บริการเพียงอย่างเดียว (ไม่มีการซื้อสินค้ามาขายด้วย) เช่น อู่ซ่อมรถยนต์ รับเหมาก่อสร้าง และการทำกิจการภัตตาคาร เป็นต้น
